(Al Margen – Página)
Ο Richard H. Thaler, ο άνθρωπος που κέρδισε το Νόμπελ Οικονομίας, λέει ότι οι επιλογές σου είναι, συχνά, παράλογες. Όταν δε δέχεσαι να αλλάξεις, ακόμη και αν αυτή η αλλαγή θα σου φέρει μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα κέρδος, τότε εκδηλώνεις μία παράλογη συμπεριφορά.
Και γιατί να αλλάξεις; Αφού οι συνήθειές σου μέχρι σήμερα σε έχουν βολέψει. Φοβάσαι. Αισθάνεσαι ότι θα χάσεις τον έλεγχο. Δε θέλεις να δοκιμάσεις κάτι που δεν ξέρεις. Ανθρώπινο είναι.
Γι’ αυτό και ο Thaler έχει καταρρίψει την παραδοσιακή οικονομική θεωρία ότι είμαστε λογικά όντα που δρουν για να μεγιστοποιήσουν το κέρδος τους. Είμαστε άνθρωποι. Οι άνθρωποι είναι παράλογοι. Αλλά είναι προβλέψιμα παράλογοι.
Μπορεί να επενδύουμε σε σπουδές, τσάντες, μετοχές αλλά να μην μπαίνουμε καν στον κόπο να σκεφτούμε ότι πρέπει να αποταμιεύσουμε για τις ημέρες της συνταξιοδότησης.
Εδώ ενώνεται η ψυχολογία με την οικονομική θεωρία και γεννά τη συμπεριφορική οικονομία. Ο εγκέφαλος έχει την τάση να επικεντρώνεται μεμονωμένα σε διαφορετικούς νοερούς οικονομικούς λογαριασμούς (οι σπουδές, οι τσάντες, οι μετοχές). Ναι, αλλά έτσι δεν επιτρέπει στον άνθρωπο να ξεζουμάρει, να δει το σύνολο των λογαριασμών του, να αντιληφθεί ποιες είναι οι πιο αποτελεσματικές στρατηγικές για το μέλλον του.
Έρευνα του Αμερικανού οικονομολόγου έδειξε ότι εργαζόμενοι που δεν έκαναν αποταμίευση για τη συνταξιοδότησή τους ήταν πολύ πρόθυμοι να δεχθούν ότι οι μελλοντικές αυξήσεις των μισθών τους θα παρακρατηθούν και θα καταχωρηθούν σε λογαριασμούς συνταξιοδότησης!
Το «nudge» είναι αυτό το σπρώξιμο που χρειάζονται οι άνθρωποι για να κάνουν κάτι το οποίο αποφεύγουν, φοβούνται ή κάτι το οποίο δεν έχουν σκεφτεί καν να κάνουν. Είναι οι μύγες που είναι ζωγραφισμένες στις τουαλέτες στο αεροδρόμιο του Άμστερνταμ, για να σε παρακινούν να στοχεύεις μέσα και όχι έξω από τη λεκάνη. Είναι τα ζωγραφισμένα πράσινα πατουσάκια που σε οδηγούν σε κάδους απορριμάτων στην Κοπεγχάγη.
Η οικονομική θεωρία του Thaler λέει ότι αν δε δεχθούν το κατάλληλο »nudge», οι (παράλογοι) άνθρωποι θα συνεχίσουν να πληρώνουν τα ίδια χρήματα για βενζίνη, ακόμη κι αν πέσει η τιμή της! Πώς; Θα επιλέξουν την ακριβότερη ή την περισσότερη, ώστε να συνεχίσουν να δίνουν τα ίδια χρήματα.
Η ίδια θεωρία λέει ότι ακόμη και αν σου δοθεί η ευκαιρία να αναβαθμίσεις την ασφάλεια του αυτοκινήτου σου, με καλύτερη τιμή, εσύ μπορεί και να την απορρίψεις!
Τα καλά νέα; Αρκεί να αναγνωρίσεις τι κάνεις στραβά.
Σχολιάστε